Aktualności

    Rzeczyca Okrągła, niewielka wieś w gminie Radomyśl nad Sanem, może się poszczycić niezwykłym pomnikiem przedstawiającym największego polskiego poetę – Adama Mickiewicza. 
    Twórcą tego dzieła jest artysta - amator Józef Kuczman (1911 – 1993). Choć nie pochodził z Rzeczycy Okrągłej, to tu właśnie tworzył rzeźby i malował obrazy. Artysta urodził się pod Sanokiem, swoją młodość spędził w Przemyślu gdzie pracował jako modelarz w znanej odlewni Dzwonów Braci Felczyńskich, tu też pobierał prywatne lekcje malarstwa u profesjonalnego malarza – Stanisława Kwisa. Właśnie w Przemyślu poznał Marię Kusińską z Rzeczycy Długiej, ożenił się z nią w 1939r. Gdy wybuchła II wojna światowa, jako „absolwent” garnizonu w Złoczowie, wędrował wraz ze swoimi oddziałami na wschód, docierając aż do Starobielska. Po ucieczce z niewoli dotarł do Rzeczycy Okrągłej, gdzie zamieszkała jego żona. Jeszcze raz wojna sobie o nim przypomniała – został zabrany na roboty przymusowe do Austrii. Gdy wrócił do rodziny, szybko zasymilował się z miejscową społecznością, stał się tutejszym patriotą, tu mieszkał do śmierci. Swoją rodzinę utrzymywał z niewielkiego gospodarstwa, malowania kopii reprodukcyjnych obrazów i portretów oraz budowania nagrobków cmentarnych, głównie w Woli Rzeczyckiej i Radomyślu.
    Najbardziej znane obrazy Józefa Kuczmana powstały dla Kościoła w Woli Rzeczyckiej. Jeszcze w trakcie wojny (1944) namalował obraz „Uciszenie burzy na morzu”- symbol wojny, a jednocześnie znak ufności w opiekę Zbawiciela w okresie niebezpiecznych czasów wojennych. W jego dorobku znalazły się również inne obrazy – „Święty Andrzej Bobola”, „Chrystus przy słupie”, „Golgota”, „Matka Boska Częstochowska”.
    Największym dokonaniem rzeźbiarza Kuczmana jest niewątpliwie jednak pomnik poświęcony Adamowi Mickiewiczowi. Wzniesiono go w 1956r. dzięki zaangażowaniu samego artysty jak i lokalnej społeczności dla uczczenia setnej rocznicy śmierci naszego narodowego wieszcza. Kuczman stanął na czele Wiejskiego Komitetu Budowy Pomnika Mickiewicza. Ustalono miejsce przyszłego dzieła, rodzaj potrzebnego materiału (cement, gips, grys, piasek, gruz i stalowe zbrojenie). Środki finansowe w wysokości 7000 zł zdobyto organizując zabawy i festyny. Prace fizyczne wykonywali mieszkańcy.
    Figurę poety rzeźbiarz modelował z gliny, po czym formę obłożył gipsem. Ustawiono ją na cementowym cokole, pokrytym warstwą grysu. Wtedy wlano do wnętrza beton nasączony olejem. Po zdjęciu „obudowy” gipsowej ukazała się rzeźba poety. Rzeczycki pomnik ma wysokość ok. pięciu metrów. Na schodkowym cokole znajduje się figura poety z uniesioną głową i prawą ręką na sercu. Mickiewicz ma na sobie modny wówczas surdut, a z ramion zsuwa mu się płaszcz. Na froncie cokołu wyryto skromne, a zarazem ważne słowa: „Adamowi Mickiewiczowi w setną rocznicę śmierci społeczeństwo wsi Rzeczyca Okrągła 1855 – 1955”. Poziom artystyczny rzeźby Kuczmana znalazł uznanie zespołu rzeczoznawców z Krakowskiego Oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków, którego delegacja odwiedziła Rzeczycę Okrągłą.

    Uroczyste odsłonięcie pomnika nastąpiło 16 września 1956r. Dokonał go Alfons Karny, znakomity rzeźbiarz, a równocześnie przedstawiciel Ministerstwa Kultury i Sztuki. Uczniowie ze szkoły w Rzeczycy Długiej przygotowali program artystyczny, występowali także dorośli. Występowały zespoły śpiewające i taneczne, recytowane były utwory wieszcza.
    Autor pomnika w nagrodę za wykonanie wizerunku poety otrzymał od władz państwowych skromne jednoroczne stypendium oraz Srebrny Krzyż Zasługi. Pod koniec życia został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta.
    Dzieło Kuczmana, choć piękne, wykonane było z mało trwałego materiału. Z biegiem lat zaczęła mu grozić ruina. W 1998r., w dwusetną rocznicę urodzin Mickiewicza, dzięki staraniom władz gminy, przeprowadzono jego gruntowną renowację. Postument pokryto okładziną z czerwonego piaskowca, figurę poety pomalowano na jasnopopielato. Dedykację wcześniej wyrytą zastąpiono napisem z metalowych liter zmieniając częściowo jej treść. Po renowacji napis ten brzmi: „Adamowi Mickiewiczowi 1798 – 1855 w stulecie śmierci społeczeństwo wsi Rzeczyca Okrągła”.

Materiały źródłowe:
Kazimierz Kuczman – Mickiewiczowski Jubileusz w Rzeczycy Okrągłej 1855 – 1955
Marek Stańkowski – Nadsańska Jasna Górka
Marek Stańkowski – Radomyskie Zasanie